یادداشت های روزانه

" سیستم سازه ای غیر متداول، نقش آموزشی مهمی را در حیات این مدرسه ایفا می کند به این ترتیب که نشان دهنده  ی اصول اولیه ی مکانیک سازه به نسل جدید دانشجویان مهندسی عمران است" (1)

جمله ی بالا رو از کتاب سازه به مثابه معماری برداشتم. بی تعارف این ساختمان انقدر جالب بود که منو به شعف واداشت تا این جا چند خطی رو درباره اش بنویسم. امیدوارم هم باعث آشنایی دوستان با کتاب سازه به مثابه ... بشه و هم خود بنا به عنوان یه case study  خوب مورد توجه قرار بگیره.

مشکل اصلی ما این جا بحث سر این ادعاست که: "سازه، نقش آموزشی مهمی را در حیات مدرسه ایفا می کند."

برای بررسی این موضوع لازمه ابتدا با سازه ی بنا آشنا بشیم. برای خلاصه تر شدن و فهم بهتر سعی کردم داخل sketchup مدل سازی ساده ای رو انجام بدم. (تصاویر مربوط به مدل به خاطر رزولیشن بالا کمی تار مشخص شدن برای دیدن بهتر تصاویر رویشان جداگانه کلیک کنید.) در قسمت دوم مطلب هم سعی کردم به بررس یارزش های آموزشی و غنای مفهومی پروژه بپردازم و نقش آموزشی اون رو نشان بدم.

الف : بررسی سازه ی بنا

در مورد سازه ی بنا به طور خلاصه باید گفت که بنا دارای  یک بیان سازه ای شامل سیستم قاب هاو دیوارهای بتن مسلح از نوع متداول از طرفی و سیستمی شامل کابل ها و عناصر وابسته ی ان ها که به صورت کششی کار می کنند میباشد.

بخش دوم: بررسی بنا

همان طور که گفتیم قصد داریم ادعای کتاب رو درباره ی این بنا بررسی کنیم. چیزی که باید همین اول کار گفت اینه که این ساختمان بدون داشتن تضاد آشکار دو سیستم سازه ای متفاوتش (قابی – بتنی، کششی – فولادی) تقریبا هیچ ارزش آموزشی یا غنای مفهومی رو نخواهد داشت.

این تضاد در چند سطح رخ میدهد:

الف- بین فرم منحنی قوسی (سنتی) از یک طرف و فرم کیوب (cubic) و ساده ی بتنی از طرف دیگر (فرم متداول دوران مدرنیسم)

ب – بین سازه ی متداول و (سنتی!!) دوران مدرنیسم یعنی بتن درجا و سیستم تیر و ستون و قاب بتنی با سازه ی بدیع، خلاقانه، و شاید منحصر به فرد کششی و فولادی

ج – بین فضای خشک و کیوبیک و ساکن بلوک ها با فضای سیال و رهای مرکزی با عملکردی پرتحرک تر

د –بین عملکرد بتن به عنوان عضوی فشاری در مقابل کاربرد فولاد مبتنی بر کشش

اما مهمترین ویژگی این تضاد و در واقع به نظر من نقطه ی عطف آموزشی این ساختمان در اینه که ضمن معرفی جذاب دوگانه هایی مثل سنت-مدرن ، متداول- خلاقانه ،  فشاری- کششی ، سکون- حرکت هیچ گونه قضاوتی و ترجیحی به هیچ کدام از طرفین نمیده بلکه برعکس از طریق همین تضاد بستری برای به ظهور رسیدن حداکثری هرکدام از طرفین این تضاد رو داره و اصولا می شه گفت این دو تایی ها وقتی در کنار هم قرار گرفته اند ارزشهای خودشون رو در حد اعلا به نمایش گذاشته اند.

بنایی که به دانشجویانش یاد می دهد هرکدام از طرفین این معادله برای خودشان خصایصی دارند که در صورت درست و به جا استفاده شدن می توانند  (خارج از این که کاری متداول و روتین  باشند یا مدرن و صنعتی و خلاقانه ، یا این که فرمی سنتی داشته باشد یا مدرن و جذاب! ) اثر معماری خوبی را ایجاد کنند .

در واقع نه متداول و تکراری کارکردن و نه خلاقانه و آوانگارد بودن بد نیستندو در عین حال ملاک خوب بودن یک معمار هم نیستند بلکه آن چیزی که بد است و نباید اتفاق بیافتد عدم توجه به ماهیت طراحی ، نیازهای کاربران و در گیر و دار سبک هاو فرم های خاص و چیزهای در بوق و کرنا شده است.

پانویس:

1- سازه به مثابه معماری، اندرو چارلسون، گلابچی و سروش نیا ص 53

2- منتشر شده در ساباط : sabat.iust.ac.ir

مطالب مرتبط دیگر دست-انداز:

 یک معرفی نیم بند از سازه در معماری (سازه در معماری-دکتر گلابچی)

وقتی اتوبوس کانت و دکارت چپ کرد! - (در معرفی پدیدارشناسی مکان-دکتر پروین پرتوی)

معرفی طراحان چگونه می اندیشند؟! - (برایان لاوسن)

معرفی کتاب تکه انگاری فرایندی در طراحی معماری - (دکتر ادیبی)

معرفی کتاب شهر درخت نیست - (کریستوفر الکساندر)

معرفی: تحقیق در معماری گذشته ی ایران - محمدکریم پیرنیا

 معماری اسلامی یا معماری مسلمانان؟ (معرفی کتاب تاملات در هنر و معماری-مهندس نوحی)

بعضی کتاب ها عقیم اند! (نقدی بر کتاب نیارش دکتر معماریان)

معرفی: چند کتاب خوب معماری به مناسبت نمایشگاه بین المللی کتاب

کنکور کارشناسی ارشد معماری – چند تجربه

هم چنین مطالب مرتبط با  کتاب معماری، معرفی کتاب،  هم میتونید ببینید :)